Naar een dementievriendelijke samenleving: les basisschool

In Nederland leven naar schatting 270.000 mensen met dementie en dat aantal neemt fors toe. Brenda van Hardeveld, wijkverpleegkundige bij de Posten en casemanager dementie in Enschede-Zuid heeft als missie om van Enschede een dementievriendelijke samenleving te maken. De Posten maakt onderdeel uit van Dementie Twente, een breed samenwerkingsverband van organisaties in zorg en welzijn voor heel Twente. Dementie Twente werkt samen in de keten rondom dementiezorg en ondersteunt de aangesloten organisaties in hun voorlichting en scholingsaanbod. Brenda verzorgde al trainingen over dementie voor medewerkers van de Posten, de politie, de ondernemers in de winkelcentra in Enschede Zuid en onlangs gaf zij de leerlingen van groep 6 van Basisschool Het Vastert een lesje over dementie. Brenda: “Zonder dat de leerlingen dat als echte les zagen natuurlijk.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding
Brenda van Hardeveld

Dementieles voor basisschoolleerlingen

Brenda vertelt hoe deze bijzondere les eruit zag: “De les begint met de aanwezigheid van een dame die haar schoen mist, waarbij haar jurk nog wat achter het incontinentiebroekje hangt en die haar bril in alle verwarring aan een leerling heeft gegeven en dus niet meer goed kan zien hierdoor. Haar haren zitten half in een staart en ze neemt rustig plaats tussen de leerlingen en zegt geen idee te hebben wat hen allen te wachten staat."

"De leerlingen keken elkaar vragend aan en met een lach en een brul kwamen ze dan toch allemaal in actie. De bril werd terug gegeven en de schoen werd voor mevrouw opgezocht. Mevrouw werd er op geattendeerd dat haar jurk niet goed hing en mevrouw werd zelfs nog geholpen met het strikken van haar schoenveter." 

"Kortom; ze waren al GOED aan het doen!! GOED staat in al mijn lessen over hoe je het beste met iemand met dementie kunt omgaan voor Geruststellen, Oogcontact maken, Even meedeneken en Dankjewel zeggen." 

"Van daaruit ging de les verder in speelse vorm. Wat ‘dementie’ precies inhoudt, zeggen ze wel te weten. “Dan gaan je hersenen in je hoofd kapot!” was het allesomvattende antwoord. Hier zijn we iets verder op ingegaan aan de hand van ervaringen van de leerlingen zelf en enkele plaatjes op het scherm. Met allerlei spelletjes werden ze zich bewust van wat het met iemand kan doen, wanneer de hersenen, zoals zij het noemen ‘kapot’ gaan. Wat bijvoorbeeld ‘snelheid’ met een ander kan doen. En dat het vaak iets beter begrepen wordt wanneer iets ‘langzamer’ gedaan wordt. Ze werden zich bewust van de vraag en het antwoord. ‘Hoe stel je een vraag om iets duidelijk te krijgen en wanneer krijg je de juiste reactie?’ Ook werden de leerlingen zich bewust van wat verwarring met iemand doet. Hoe frustratie en ongemak kan zorgen voor ander gedrag dan je verwacht van de mensen."

"Verder heb ik een filmpje laten zien over dementievriendelijk gedrag. Ik vond het prachtig om te zien hoe dat de ogen van de leerlingen opende. Het ongeduldige gedrag van de omgeving op de vragende houding van de mensen die het net even niet meer weten. Ze zagen in dat mensen die géén dementie hebben nogal ‘asociaal’  kunnen reageren naar elkaar, zo waren de woorden van één van de leerlingen."

"Geweldig toch  dat we deze leerlingen uit groep 6 net even iets verder hebben kunnen laten kijken in het dagelijks leven van de mensen met dementie? Enkelen uit de groep vertelden al iemand met dementie te kennen in hun omgeving of familie. Zij waren blij dat ze nu iets meer snapten bij wat er bij deze mensen aan de hand is en hoe ze deze mensen net even iets beter kunnen helpen." 

"Mijn doel was dat de leerlingen na de les een klein beetje meer openstaan voor de mensen die net even dat handje hulp nodig hebben. Dat ze het gaan zien en dat ze deze persoon ook gaan vragen of ze misschien kunnen helpen. Van de feedback die ik van de leerlingen kreeg over deze les werd ik trouwens ook heel blij. Om maar enkele kreten op de feedbackformulieren te noemen: “Top! Omdat… ik mensen nu goed kan helpen” “Top! Omdat… ik het leerzaam en interessant vind en nu hebben geleerd hoe we met deze mensen kunnen omgaan en hen kunnen helpen.” “Top! Omdat…het goed werd uitgelegd en dat het door de PowerPoint-presentatie en de spellen duidelijk werd.” Top! Omdat…het interessant was en ik nu weet wat dementie is.” Top! Omdat…ik er nu een beetje meer verstand van heb.” Top! Omdat…je leuke dingen doet.””

Alle leerlingen die de les van Brenda van Hardeveld hebben gevolgd hebben een certificaat ontvangen met een verklaring dat ze ‘GOED’ hebben meegedaan. Met de informatie op papier over het herkennen van de signalen van dementie kunnen zij nu GOED omgaan met mensen met dementie.

Ook voor andere basisscholen in Enschede-Zuid

Brenda van Hardeveld hoopt dat ook andere basisscholen hun leerlingen een les willen aanbieden over dementie, om zo de dementievriendelijke samenleving een stapje dichterbij te brengen. Basisscholen die interesse hebben in deze les voor leerlingen van groep 6, 7 of 8, kunnen contact opnemen met dementievriendelijk@deposten.nl. U wordt zo spoedig mogelijk gebeld voor meer informatie en voor het maken van een afspraak.


27 februari 2020

> Meer nieuws in het nieuwsarchief